California Üniversitesi San Francisco’dan psikiyatrist Dr. Keith Sakata, yapay zeka sohbet botlarının psikoz riski yüksek kişilerde tabloyu ağırlaştırabileceği uyarısı yaptı. X’te 11 Ağustos 2025’te paylaştığı bir gönderiye göre Sakata, bu yıl yapay zeka kullanımıyla bağlantılı psikoz nedeniyle en az 12 hastanın hastaneye yatırıldığını gördü.Uzun süreli ve yoğun chatbot etkileşiminin, hassas kullanıcılarda gerçeklik algısını bozabildiğini söyledi. Sakata’ya göre büyük dil modelleri (LLM), beynin geri bildirim döngüsüne ayna tutuyor ve kişinin zaten taşıdığı düşünce kalıplarını güçlendiriyor.
Psikiyatrist, bu kırılganlığın üç temel mekanizmayla büyüdüğünü anlatıyor.Zayıf geri bildirim mekanizması olan bireyler, gerçeklik ile beklenti tutmadığında inançlarını güncellemekte zorlanıyor; LLM’ler ise olasılıksal cevaplarıyla kullanıcı girdilerini yansıtarak bu kör noktayı besliyor. Üçüncü halka ise “yaltaklanma”: Kullanıcıyı memnun etmeye ayarlı sohbet botları, hatalı inançlara yeterince karşı çıkmayınca kişi gerçeği kaçırabiliyor. Sakata, bu tabloya uykusuzluk ve duygu durum bozuklukları gibi ek streslerin de eklendiğini vurguluyor.
ABD Florida’da yaşanan trajik bir olay, tartışmayı büyüttü. New York Times’ın haberine göre Alexander Taylor, ChatGPT’ye dayanan yazışmalarının ardından “Juliet” adını verdiği yapay zekâ varlığına bağlandı ve olaylar kontrolden çıktı.Ailesiyle yaşanan şiddetli tartışma sonrası polisle karşı karşıya gelen Taylor, ölümcül bir çatışmada hayatını kaybetti. Baba Taylor’ın, “AI sohbetleri bir yankı odası” uyarısı yaptığı; oğlunun ise “polis tarafından öldürülmekten” söz ettiği aktarıldı.
Danimarkalı psikiyatrist Søren Dinesen Østergaard da benzer kaygıları uzun süredir dile getiriyor. Østergaard, 2023’ten beri chatbotların, psikoz eğilimi olan kişilerde sanrıları körükleme olasılığının yüksek olduğuna dikkat çekiyor.Yalıtılmış kullanımın sosyal düzeltmeleri devre dışı bıraktığını ve chatbotlara insani özellikler atfetmenin (antropomorfizm) sanrısal düşünceyi besleyebileceğini savunuyor. Ona göre kullanıcı, botun yanıtlarına aşırı güvenip yanlış çıkarımları tekrar tekrar pekiştirebiliyor.
Şirket cephesinde ise temkinli mesajlar var. OpenAI, New York Times’a yaptığı açıklamada ChatGPT’nin kırılgan kullanıcılar için önceki teknolojilere kıyasla daha “kişisel” hissedilebileceğini kabul etti.Firma, istenmeden olumsuz davranışları pekiştiren yan etkileri anlamaya ve azaltmaya çalıştığını belirtti. Uzmanlar, riskli gruplara ekran süresini sınırlama, düzenli uyku ve yakın sosyal temas gibi basit önlemler önermeye devam ediyor. X’te paylaşılan gönderiye göre, ailelerin sohbet geçmişlerini idealize etmeden, sakin bir dille gerçeklik kontrolü yapması da kritik.
Kaynak: wccftech.com
