RISC-V mimarisi, açık kaynaklı bir komut seti mimarisi (ISA) olarak teknoloji dünyasında hızla dikkat çekiyor olsa da, bu mimarinin yazılım desteği uzun yıllardır x86 ve ARM gibi yerleşik mimarilere kıyasla sınırlı kalmıştı. Bu durum, felix86 adlı yeni bir emülatör ile değişiyor. Linux tabanlı sistemlerde x86 ve x86-64 uygulamalarını RISC-V işlemcilerde çalıştırmak için geliştirilen felix86, artık Steam istemcisini ve The Witcher 3: Wild Hunt, Crysis gibi AAA oyunları çalıştırabiliyor.
Bu makalede, felix86 emülatörünün nasıl çalıştığını, RISC-V mimarisinin ne olduğunu ve Steam oyunlarını RISC-V sistemlerde oynamak için neler gerektiğini detaylı bir şekilde ele alacağız.
RISC-V Mimarisi Nedir ve Neden Önemli?
RISC-V, açık kaynaklı bir komut seti mimarisi (ISA) olarak, işlemci tasarımı için esnek ve ücretsiz bir temel sunuyor. 2010 yılında Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’de geliştirilmeye başlanan RISC-V, x86 ve ARM gibi tescilli mimarilere alternatif olarak ortaya çıktı. Açık kaynaklı yapısı, geliştiricilerin ve üreticilerin lisans ücreti ödemeden özelleştirilmiş işlemciler tasarlamasına olanak tanıyor ve bu sayede maliyetleri düşürürken yenilikçiliği de teşvik ediyor.
RISC-V, gömülü sistemlerden mikrodenetleyicilere, SSD kontrolcülerinden Nesnelerin İnterneti (IoT) cihazlarına kadar geniş bir kullanım alanına sahip. Örneğin, 2023 tahminlerine göre 2030 yılına kadar 16 milyardan fazla RISC-V tabanlı cihazın piyasada olacağı öngörülüyor.
RISC-V’nin oyun dünyasındaki potansiyeli ise yeni yeni keşfediliyor. Geleneksel olarak, oyunlar x86 veya ARM mimarileri için optimize edilmiş durumda ve RISC-V cihazlar, yazılım uyumluluğu eksikliği nedeniyle bu alanda çok da varlık gösteremiyordu. Ancak, felix86 gibi emülatörler, bu açığı kapatarak RISC-V sistemlerin oyunculuk için de kullanılabilir hale gelmesini sağlıyor. Ayrıca, NVIDIA ve Çin gibi büyük aktörlerin RISC-V’ye yatırım yapması, bu mimarinin geleceğini daha da parlak kılıyor.
felix86 Emülatörü Nedir ve Nasıl Çalışır?
felix86, RISC-V işlemcilerde x86 ve x86-64 uygulamalarını çalıştırmak için geliştirilmiş bir Linux kullanıcı alanı emülatörü. Sanal makine (örneğin VMware) gibi tüm bir işletim sistemini taklit etmek yerine, felix86 yalnızca uygulamaların talimatlarını çeviriyor ve sistem çağrılarını ana Linux çekirdeğine aktarıyor. Bu da emülasyon sürecini hızlandırarak performansı artırıyor. Emülatör, “anında derleme” (just-in-time, JIT) yöntemiyle çalışıyor ve x86 talimatlarını RISC-V talimatlarına anında çeviriyor.
Mart 2025’te ilk kez duyurulan felix86, kısa sürede dikkat çekti. Mayıs 2025’te yayınlanan ilk sürümünde Shovel Knight: Specter of Torment, Baba Is You, Celeste ve SuperTuxKart gibi bağımsız oyunları çalıştırabiliyordu. Temmuz 2025’te yayınlanan 25.07 sürümüyle, emülatör Steam Linux istemcisini ve The Witcher 2, The Witcher 3 ve Crysis gibi AAA oyunları desteklemeye başladı. Ayrıca, Valve’ın Proton uyumluluk katmanı sayesinde Windows tabanlı oyunlar da RISC-V sistemlerde oynanabilir hale geldi.
Steam ve Oyun Desteği
felix86’nın en büyük başarılarından biri, Linux Steam istemcisini RISC-V sistemlerde çalıştırabilmesi. Bu, Steam’in DRM (Dijital Haklar Yönetimi) korumasına sahip oyunların da oynanabileceği anlamına geliyor. Örneğin, Milk-V Jupiter adlı tek kartlı bilgisayarda (Spacemit M1/K1 sekiz çekirdekli RVA22 işlemciyle) The Witcher 3’ün çalıştırıldığı bir ekran görüntüsü, felix86’nın potansiyelini gözler önüne seriyor. Ayrıca, Wine emülatörü ile basit Windows oyunları (örneğin Solitaire) da destekleniyor.
Desteklenen oyunlar arasında şunlar yer alıyor:
- Tamamen Çalışan: Balatro, Stardew Valley, Celeste, Shovel Knight: Specter of Torment, World of Goo, SuperTuxKart.
- Kısmen Çalışan: The Witcher 3, Crysis (performans sorunları mevcut).
- Çalışmayan: Bazı karmaşık oyunlar henüz optimize edilmemiş.
felix86 ekibi, uyumluluk durumlarını detaylı bir şekilde web sitelerinde paylaşıyor. Her oyun için GitHub’da bir sorun kaydı oluşturularak test sonuçları ve performans sınırlamaları belirtiliyor.
Kurulum ve Kullanım
felix86’yı kurmak ve Steam oyunlarını çalıştırmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
AppImage desteği ve dosya sistemi emülasyonundaki iyileştirmeler, felix86’yı kullanıcı dostu hale getiriyor. Ancak, kurulum süreci teknik bilgi gerektirebilir ve yeni başlayanlar için karmaşık olabilir.
Sınırlamalar ve Performans Sorunları
felix86, etkileyici bir başarı olsa da, henüz mükemmel olmaktan uzak konumda yer alıyor. Mevcut RISC-V işlemcilerin ham performansı, x86 veya ARM işlemcilere kıyasla sınırlanmış durumda. Örneğin, Milk-V Jupiter gibi cihazlarda sekiz çekirdekli işlemciler bulunsa da, bu işlemciler genellikle düşük saat hızlarında çalışıyor ve modern oyunların taleplerini karşılamakta zorlanıyor. Ayrıca, entegre GPU’lar (örneğin, Imagination/PowerVR) genellikle yalnızca OpenGL ES’yi destekliyor ve Vulkan veya tam OpenGL desteği eksik. Bu, grafik performansını ciddi şekilde kısıtlıyor.
Bazı kullanıcılar, RISC-V sistemlere harici bir GPU (örneğin, AMD HD 7350) ekleyerek performansı artırmayı deniyor, ancak bu, resmi sürücü desteği eksikliği nedeniyle karmaşık bir süreç. Örneğin, Bianbu OS 2.2 ile yalnızca belirli eski AMD GPU’lar çalışabiliyor.
Şunu açıklığa kavuşturmalıyız: Oyunların “çalışması” ile “oynanabilir” olması arasında büyük bir fark bulunuyor. Geliştiriciler, The Witcher 3 gibi AAA oyunların henüz optimize edilmediğini ve performans sorunlarının yaygın olduğunu belirtiyor. Örneğin, kare hızları düşük olabiliyor ve bazı oyunlarda grafik hataları yaşanabiliyor. felix86 ekibi, bu sorunları çözmek için optimizasyon çalışmalarına devam ettiklerini belirtiyor.
RISC-V ve Oyun Dünyasının Geleceği
felix86’nın başarısı, RISC-V’nin sadece gömülü sistemler veya IoT cihazları için değil, aynı zamanda oyun ve tüketici elektroniği için de potansiyel taşıdığını gösteriyor. DC-ROMA RISC-V Laptop II, Milk-V Megrez kartı ve Framework’ün RISC-V anakartı gibi projeler, bu mimariyi daha geniş kitlelere ulaştırıyor. Ayrıca, Fedora’nın RISC-V’yi beşinci ana mimari olarak desteklemesi, yazılım ekosisteminin büyümesine katkı sağlıyor.
Karşılaştırma yapmak gerekirse, geçmişte ARM mimarisi de benzer bir yolu izlemişti. Valve’ın Proton-arm64ec–4 projesi ve Apple Silicon için Steam istemcisi, ARM tabanlı oyunculuğun önünü açtı. Ancak, RISC-V’nin tamamen açık kaynaklı yapısı, onu uzun vadede daha erişilebilir ve yenilikçi bir platform haline getirebilir. felix86, bu yolculuğun önemli bir adımı olarak, RISC-V’nin oyun dünyasında yer edinmesine yardımcı oluyor.
Topluluk desteği, felix86’nın gelişiminde kritik bir rol oynuyor. Açık kaynaklı bir proje olan felix86, GitHub üzerinden katkıları kabul ediyor ve kullanıcıların uyumluluk testlerine katılmasını teşvik ediyor. Örneğin, Reddit’te RISC-V topluluğu, felix86’nın Steam desteğini büyük bir heyecanla karşıladı ve bazı kullanıcılar kendi RISC-V cihazlarında denemeler yapmaya başladı.
felix86 emülatörü, RISC-V mimarisinin oyun dünyasındaki potansiyelini ortaya koyan çığır açıcı bir gelişme olarak karşımıza çıkıyor. Steam istemcisini ve AAA oyunları çalıştırabilmesi, RISC-V’nin yalnızca endüstriyel uygulamalarla sınırlı olmadığını gösteriyor. Ancak, performans sorunları ve sınırlı donanım desteği, bu platformun henüz ana akım oyunculuk için hazır olmadığını ortaya koyuyor. Yine de, felix86’nın hızlı gelişimi ve açık kaynak topluluğunun desteği, RISC-V’nin geleceğinin parlak olduğunu işaret ediyor.
RISC-V tabanlı bir cihazınız varsa, felix86’yı deneyerek bu yenilikçi platformun oyun potansiyelini keşfedebilirsiniz. Daha fazla bilgi ve güncellemeler için felix86’nın GitHub sayfasını takip edebilirsiniz.
Kaynak: HowToGeek
