Wall Street Journal’ın aktardığı, kamuya açık mahkeme kayıtlarına göre Apple’ın 2024 gelirinin yalnızca yaklaşık yüzde 8’i App Store’dan geldi. Ancak mağaza, yüzde 75’in üzerindeki faaliyet marjıyla kasaya oranının çok üstünde kâr yazdı.
Bu altın değerindeki gelir kapısı son dönemde Epic Games ve Spotify gibi isimlerin koordineli baskısıyla sarsılıyor. Özellikle Spotify, düşük profilli ama etkili bir lobiyle dünya genelindeki rekabet otoritelerinin Apple’ın App Store’daki hakimiyetine bakışını değiştirdi.
Spotify ile Apple arasındaki gerilim 2015’e uzanıyor. iPhone üreticisi Apple, Apple Music’i ayda 9,99 dolardan piyasaya sürdü. Bu fiyat, App Store üzerinden 12,99 dolara satılan Spotify aboneliğine göre belirgin şekilde düşüktü.
Spotify yöneticileri bu stratejiyi doğrudan bir hamle olarak gördü. Çünkü Spotify, App Store kaynaklı her satışın yüzde 30’unu Apple’la paylaşmak zorundaydı. Sektörde bu kesinti alaycı biçimde “Apple vergisi” diye anılıyor.
2016’da Spotify, Microsoft’tan kıdemli bir rekabet hukuku uzmanı olan Horacio Gutierrez’i transfer etti. Kısa süre sonra uygulamanın yeni bir sürümünü Apple’a gönderdi: yeni kullanıcıların uygulama içinden abonelik satın almasının önü kesildi; bunun yerine e-posta ile yönlendirme yapılıp indirimli ücretli üyelik önerildi.
Kısacası Spotify, App Store kurallarına meydan okuyordu. Beklendiği gibi Apple güncellemeyi reddetti. Spotify’ın yıldız avukatı Gutierrez bunun üzerine Cupertino’ya gidip Apple’ın hukuk patronu Bruce Sewell’la masaya oturdu. Risk almayı seven yaklaşımıyla bilinen Sewell’la yapılan görüşme sonuçsuz kaldı.
Toplantının ardından Gutierrez, Apple’ı Spotify’ın “rekabet gücünü zayıflatmakla” suçladı. Sewell ise Spotify’ın “tüm geliştiricilere uyguladığımız kurallardan muafiyet istediğini” söyleyerek yanıt verdi.
Apple, küçük bir düzenleme karşılığında sonunda Spotify’ın güncellemesine engel olmaktan vazgeçti ama ilişkiler daha da gerildi. Dahası, o dönem ABD’li düzenleyiciler Apple’a karşı harekete geçmeye istekli değildi; Spotify beklediği desteği bulamadı.
Gutierrez bu kez rotayı AB’ye çevirdi ve Birlik’in rekabetten sorumlu ismi Margrethe Vestager’la ortak bir zemin yakaladı. Vestager ile Tim Cook’un Brüksel’deki buluşması şehirde “en kötü teknoloji toplantılarından biri” olarak anıldı; Cook’un vergi yasaları üzerine ders verir gibi konuşması Avrupalılar tarafından gözdağı olarak yorumlandı.
Spotify, Vestager’a güçlü bir kanıt sundu: A/B testli bir uygulama güncellemesiyle Apple’ın katı kurallarının, Android’deki daha esnek Google politikalarına kıyasla abonelikleri yüzde 20’ye varan oranlarda bastırdığını gösterdi. Ardından Mart 2019’da Avrupa Komisyonu’na resmi şikâyet yapıldı.
Süreç boyunca Apple, Spotify’ı “ölçek avantajını kullanıp ekosistemin sürdürülmesine katkıdan kaçınmakla” suçladı. Sonunda Avrupa Komisyonu, Spotify’ın yanında yer aldı ve Apple’a 1,8 milyar avro ceza kesti. Apple bu karara itiraz ediyor.
Eşzamanlı olarak Gutierrez ve diğer isimler, AB’de kuralların güncellenmesi için bastırdı. 2022’de yürürlüğe giren Dijital Pazarlar Yasası (DMA), Apple’ın Avrupalı kullanıcıları uygulama dışı ödeme yöntemlerine yönlendirmek isteyen geliştiricileri yasaklamasını önledi. 2025’te Apple, DMA’ya uyumu geciktirdiği gerekçesiyle bu kez 500 milyon dolar ceza aldı.
Tim Cook yönetimindeki Apple, App Store kalesinden vazgeçmeye pek niyetli değil. Nitekim şirket, AB’nin DMA çerçevesine uyduğunu söylerken bile fiiliyatta statükoyu koruyacak yeni ücretler önermeyi sürdürüyor.
Kaynak: wccftech.com
