Linux’ta veri yedekleme, dosya kaybı, donanım arızası veya sistem çökmesi gibi durumlarda hayati önem taşıyor. Komut satırı araçları (örneğin rsync), güçlü olsalar da fazlasıyla teknik bilgi gerektiriyor. GUI (görsel arayüzü olan) yedekleme uygulamaları, kullanıcı dostu yapılarıyla bu süreci kolaylaştırıyor. Örneğin Back In Time, kişisel dosyaları yedeklemek için sezgisel bir çözüm sunarken Déjà Dup, şifreli bulut yedeklemeleriyle öne çıkıyor. Bu araçlar, hem yeni başlayanlar hem de deneyimli kullanıcılar için yedeklemeyi hızlı ve güvenli hale getiriyor.
GUI araçları, yerel disklerden bulut depolamaya kadar geniş yedekleme seçenekleri sunuyor. Timeshift gibi uygulamalar, sistem yedekleri için ideal ancak kişisel dosyalar için Pika Backup gibi araçlar daha uygun. Bu makalede, Linux’ta komut satırı kullanmadan dosyalarınızı koruyabileceğiniz 8 GUI yedekleme uygulamasını ele alıyoruz.
Başlamadan: Neden GUI Yedekleme Araçları?
GUI yedekleme araçları, teknik bilgiye ihtiyaç duymadan dosyaları veya sistemi yedeklemeyi sağlıyor. Komut satırı araçları (örneğin rsync, tar), esneklik sunsa da karmaşık komutlar ve yapılandırmalar gerektiriyor. GUI uygulamaları, seç ve tıkla arayüzleriyle yedekleme hedefini (yerel disk, USB, bulut), zamanlamayı ve şifrelemeyi kolayca ayarlamanızı sağlıyor. Örneğin Back In Time, yalnızca kullanıcı dosyalarını yedeklerken Clonezilla ise tüm diski kopyalıyor.
Bu araçlar, genellikle artımlı yedekleme kullanıyor; yani yalnızca değişen dosyalar kopyalanarak zaman ve depolama alanı tasarrufu sağlanıyor. GNOME veya KDE gibi masaüstü ortamlarıyla uyumlu olanlar, sistem entegrasyonunu güçlendiriyor. Çoğu; Ubuntu, Fedora, Linux Mint gibi dağıtımların yazılım depolarında mevcut veya Flatpak/Snap ile kolayca kurulabiliyor.
1. Back In Time
Kişisel dosyaları yedeklemek için Qt tabanlı bir GUI uygulama olan Back In Time, rsync altyapısını kullanarak artımlı yedeklemeler yapıyor; yalnızca değişen dosyaları kopyalıyor. Kullanıcı, home dizinindeki dosyaları (örneğin belgeler, fotoğraflar) yedekliyor ancak sistem dosyaları kapsanmıyor. Otomatik zamanlama ve yerel/uzak (SSH) yedekleme destekleniyor.
Ubuntu’da kurulum: sudo apt install backintime-qt
2. Déjà Dup
GNOME ile entegre, kullanıcı dostu bir yedekleme aracı olan Déjà Dup, Duplicity altyapısını kullanarak AES-256 şifreleme, bulut (Google Drive, Nextcloud) ve yerel yedekleme sunuyor. Artımlı yedeklemeler ve otomatik zamanlama ile home dizini korunuyor. Örneğin bir dosya yanlışlıkla silinirse kolayca geri yüklenebiliyor. Uygulama, Ubuntu’da varsayılan olarak yüklü geliyor.
Eğer yüklü değilse kurulum için: sudo apt install deja-dup
3. Pika Backup
Pika Backup, BorgBackup tabanlı, basit ve modern bir GUI aracı. Uygulama, yerel veya uzak yedeklemeler, şifreleme ve otomatik zamanlamayı destekliyor. Dosya düzeyinde yedekleme sunularak dosyalarınıza dosya yöneticisinden erişmeniz sağlanıyor. GNOME ile uyumlu, sezgisel bir arayüze sahip olan bu uygulama, Déjà Dup’a benzer olsa da daha modern bir tasarım sunuyor. Büyük veri setleri için Borg’un hızından faydalanıyor.
Kurulum: flatpak install flathub org.gnome.World.PikaBackup
4. Timeshift
Timeshift, sistem yedeklemeleri için tasarlanmış, rsync veya Btrfs snapshot’ları kullanan bir GUI aracı. Uygulama, sistem dosyalarını ve ayarlarını yedekliyor ancak kişisel dosyalar için önerilmiyor. Apple Time Machine benzeri bir deneyim sunularak sistem çökmelerinde geri yükleme sağlanıyor. Otomatik snapshot’lar ve saatlik/haftalık zamanlama destekleniyor.
Ubuntu’da kurulum: sudo apt install timeshift
5. LuckyBackup
Bir diğer rsync tabanlı araç LuckyBackup da dosya ve dizinleri kopyalayarak artımlı yedeklemeler yapıyor, böylece yalnızca değişen dosyalar senkronize ediliyor. Yerel, ağ veya uzak yedeklemeler destekleniyor. Simülasyon modu, yedeklemeden önce işlemin doğruluğunu test etmenizi sağlıyor. Uygulamanın kullanıcı dostu arayüzü, hem yeni başlayanlar hem de ileri düzey kullanıcılar için ideal.
Kurulum: sudo apt install luckybackup
6. Grsync
Grsync, dosya ve dizin senkronizasyonu için kullanılıyor, artımlı yedeklemeleri destekliyor. Otomatik zamanlama, dosya hariç tutma ve simülasyon gibi özellikler sunuluyor. Uygulama, LuckyBackup’a kıyasla daha az özelleştirme seçeneği barındırsa da oldukça hızlı ve hafif.
Kurulum: sudo apt install grsync
7. Duplicati
Duplicati, AES-256 şifreleme ile yerel, bulut (Amazon S3, Dropbox, Google Drive) ve ağ yedeklemeleri sunan güçlü bir GUI aracı. Artımlı yedekleme, veri tekilleştirme ve otomatik zamanlama destekleyen uygulamanın web tabanlı arayüzü, uzaktan yönetime olanak tanıyor. Uygulamanın komut satırı desteği de mevcut ancak GUI ile kullanım daha kolay.
Kurulum: sudo apt install duplicati veya resmi sitesinden DEB/RPM paketi edinilebilir.
8. Vorta
Vorta, BorgBackup’ın GUI arayüzü. Şifreli, artımlı yedeklemeler ve bulut/uzak depolama destekleniyor. Uygulamanın kullanıcı dostu arayüzü, Pika Backup’a benzer ancak daha fazla özelleştirme sunuyor. Küçük ağlar (örneğin 5-15 istemci) için güvenilir bir seçenek.
Kurulum: flatpak install flathub com.borgbase.Vorta
Hangi Aracı Seçmeli?
- Kişisel Dosyalar:Déjà Dup, Pika Backup veya Vorta, bulut entegrasyonu ve şifreleme ile öne çıkıyor.
- Sistem Yedekleri:Timeshift, sistem geri yükleme için ideal.
- Tam Disk Kopyalama:Clonezilla veya Rescuezilla, disk imajları için uygun.
- Hafif ve Hızlı:Grsync veya LuckyBackup, basit senkronizasyon için yeterli.
Linux’ta yedekleme, veri güvenliği için önemli bir rol oynuyor. GUI uygulamalar, komut satırı bilgisi olmadan herkesin dosyalarını korumasını sağlıyor. Back In Time ve Déjà Dup gibi araçlar, kişisel dosyalar için kolaylık sunarken Timeshift de sistem yedeklemelerinde öne çıkıyor. Pika Backup veya Vorta gibi modern araçlar ise bulut entegrasyonuyla esneklik sağlıyor.
İhtiyacınıza uygun bir aracı seçerek 3-2-1 yedekleme kuralını (kopya, yerel, uzak) uygulayabilir; verilerinizi donanım arızası, silme veya fidye yazılımına karşı koruyabilirsiniz.
